Serinin ikinci yazısını okuduktan sonra, borsaya yatırım yapmak için mali durumunuzun hazır olduğuna karar verdiniz. Öncelikle tebrikler. Bununla birlikte, konuya girmeden önce, kişisel risk toleransınız ve beklentileriniz için rahat bir yatırım yolu izlediğinizden emin olmak maksadıyla size iki soruyla daha ufkunuzu biraz daha genişletmek istiyorum.
Aktif/pasif yatırım nedir? Hangisini kullanmalısınız?
Aktif bir yatırım stratejisi tam da adından anlaşıldığı gibidir: Bireylerin hisse alıp satarken işlem yaparak etkin rol aldığı bir yöntemdir. Bu yaklaşımı benimseyen yatırımcılar, daha çekici görünen sonuçlar elde etmeye ve piyasa ortalamasından daha iyi getiri sağlamaya odaklanırlar. Aktif yatırımcılar, portföylerini genellikle literatürde değer veya büyüme odaklı yaklaşım olarak bilinen 2 ayrı stratejiyi göz önünde bulundurarak yönetir. Bunlar bağımsız olarak kullanılabileceği gibi, bir arada da uygulanabilir.
Pasif yatırım, yatırımcıların, tipik olarak belli yatırım kriterleri olan fonların satın alınması yoluyla belirli bir piyasanın performansını birebir takip etmeyi amaçladıkları bir yaklaşımdır. Örneğin, bir S&P 500 ya da BİST 100 bankacılık endeksi fonuna yatırım yaparak, piyasa getirisine yaklaşık olarak eşit bir getiri sağlayabilirler. Pasif yatırımcılar, hisse senetlerini seçip bağımsız olarak satın almak yerine, bireysel hisse senedi fiyatları veya şirket temellerini dikkate almadan bir endekste ya da grupta bulunan her şirketi satın alır. Pasif yatırımcılar, bu yönelime uygun fon satın alarak yukarıda açıklanan bir değer veya büyüme stratejisi uygulayabilir.
Hangi seçeneğin sizin için daha uygun olduğuna karar vermek için şu noktaları düşünmelisiniz; aktif yatırımın amacı genel piyasayı geride bırakmaktır, daha yüksek bir risk seviyesi anlamına gelebilir ve bu nedenle bireylerde yüksek risk toleransı gereklidir. Pasif yatırım ise istikrarlı getiri ve kayıplarda daha öngörülebilirdir. En azından ortalama getiride piyasanın gerisinde kalmamaya olanak sağlar. Risk alarak bazı potansiyel kayıpları kabul ederseniz, aktif yatırım doğru yaklaşımdır. Uğraşı minimuma indirmek ve ortalama bir getiri istiyorsanız, pasif yatırım doğru yaklaşımdır.
Aktif/pasif yatırım arasındaki karar için çok önemli bir nokta da, tek bir yaklaşımı tam olarak takip etmeniz gerekmediği gerçeğidir. Kişisel olarak en uygun yatırım yolunu sağlamak için her ikisini de içeren bir karışım yapabilirsiniz. Ayrıca aktif yaklaşımın sizin için daha iyi olduğunu düşünüp, kendinizi hisse senedi almaya ve seçmeye hazır hissetmiyorsanız, Finfree’de sanal para ile yarışmalara girebilir kendinizi deneyebilirsiniz.
Kısa/Uzun vade nedir? Yatırımınızın vadesi ne olmalı?
Fark basittir. Kısa vadeli yatırım, bir yıl veya daha kısa süreyle elinizde tuttuğunuz herhangi bir varlıktır. Çoğu yatırımcı, birkaç hafta olmasa da, bir seferde birkaç aydan fazla tutmadığı kısa vadeli yatırımlara sahiptir. Uzun vadeli yatırım, farklı kabuller olmakla birlikte, bir yıldan uzun süreli elinizde tuttuğunuz herhangi bir varlıktır. Çoğu yatırımcı, portföyleri için genel bir stratejinin parçası olarak birkaç yıl süreli uzun vadeli yatırımlara sahip olabilir.
Vadeye karar vermek için şu konuları değerlendirebilirsiniz:
Tüm yatırımlar teorik olarak, asgari seviyede de olsa, riske açıktır. Kısa vadeli yatırımlar piyasa dalgalanmalarına karşı daha fazla risk taşır, çünkü kısa vadede piyasanın beklentinin aksi yönünde hareket etmesi sıklıkla karşılaşılabilen bir olaydır. Buna rağmen, iyi takip edilecek piyasa gelişmelerine göre alınacak pozisyonlarla kısa-orta vadeli yatırımdan önemli miktarda getiri sağlanabilir. Borsa uzun vadeli reel getiri anlamında diğer yatırım araçlarına nazaran en iyilerden biridir. Yine de enflasyon baskısının fazla olduğu ülkelerde yatırımların aşınması olağandır.
Uzun vadeli yatırımlar, emeklilik ya da gayrimenkul sahibi olma gibi uzun vadeye yayılacak kaynak oluşturmak amacıyla yapılır. Öte yandan, kısa vadeli yatırımlar öncelikle nispeten pahalı bir tatili finanse etmek ya da bir ürün satın almak gibi kısa vadeli planları gerçekleştirmek için yapılabilir.
Kısa vadeli yatırımı seçen bir yatırımcı, başarılı pozisyonlarını artırarak daha yüksek yatırım getirisi arar ve birçok kişi bu yatırımların fazlasıyla yüksek karlı olmasını bekler. Ne yazık ki uygulamada bu husus pek kolay değildir. Bu sebeple, yatırım tarzı belirlenirken piyasa işleyişine mutlak bir hakimiyet gereklidir.
Kısa ve uzun vadeli yatırımlar arasında denge kurmak her zaman tavsiye edilir. Yatırımcılar, rahat bir yaşam ve zenginlik yaratmak için uzun vadeye dönük akıllıca belirlenmiş düzenli bir sermaye ayırmalıdır. Uzun vadeli yatırımlar, ani piyasa çöküşlerine dayanmanıza yardımcı olur. Kısa vadeli likit yatırımlar ise ihtiyaç anında kolayca nakde çevrilebilir.
Bir yatırım yaklaşımına karar verdikten sonra bu yolculuğa başlayabilirsiniz.